Polski
English
Deutsch
Українська
Amalaki – Emblica officinalis
Nazwy zwyczajowe: Amalaki, indyjski agrest, amla, amlaka, amlaki, emblic, myrobalan, drzewo Malakka, Indian gooseberry, Emblica officinalis, Phyllanthus emblica
Nazwa łacińska: Emblica officinalis syn Phyllanthus emblica
Pochodzenie: Azja, Europa, Ameryka Południowa, Ameryka Północna
Krótki wstęp
Preparaty na bazie amalaki są szeroko produkowane w Indiach i eksportowane na cały świat. Amalaki stosowane jest zarówno w suplementach diety, jak i środkach do pielęgnacji ciała – np. do mycia rąk czy włosów. Roślina ta jest odporna na trudne warunki, rośnie nawet w glebach ubogich czy lekko kwaśnych. Zbiór owoców odbywa się jesienią – ich smak to połączenie kwaśności, lekkości goryczy i cierpkości. W Polsce i krajach o podobnym klimacie uprawa amalaki jest bardzo trudna i zwykle nie pozwala osiągnąć tak dobrej jakości, jak w strefie subtropikalnej.
Opis szczegółowy
Amalaki, nazywane „niebiańskim owocem”, zdobywa coraz większą popularność dzięki wszechstronnym właściwościom prozdrowotnym i rosnącemu znaczeniu w leczeniu wielu chorób cywilizacyjnych.
Informacje botaniczne
Amalaki (Emblica officinalis) to niewielkie drzewo liściaste, osiągające od 8 do 15 metrów wysokości (choć czasem dorasta nawet do 18 metrów). Charakteryzuje się skręconym, cienkim pniem oraz szerokimi, elastycznymi i pręcikowatymi gałęziami długości około 10–20 cm. Liście są jasnozielone, lancetowate, pojedyncze i siedzące. Drobne kwiaty przybierają zielono-białą barwę, a owoc ma kształt elipsoidy, jest kulisty, jasnozielono-żółty i bardzo twardy w dotyku, nierzadko z sześcioma (lub mniej) pionowymi przegrodami.
Pochodzenie i występowanie
Amalaki pochodzi ze starożytnych Indii. Uprawiane i wykorzystywane jest tam od setek lat, szczególnie w ramach zasad tradycyjnej ajurwedy oraz innych systemów medycznych Azji Południowej i Wschodniej.
Zastosowanie / dawkowanie
Amalaki jest kluczową rośliną indyjskiej medycyny ajurwedyjskiej. Stosuje się różne części rośliny, lecz najcenniejszy jest owoc – zarówno świeży, suszony, jako sok, jak i w formie proszku. Wykorzystywany jest w leczeniu zarówno chorób przewlekłych, jak i ostrych – od powszechnego przeziębienia, osłabionej odporności, aż po poważniejsze problemy trawienne, schorzenia wątroby, stany zapalne, bóle, gorączki i wspomaganie gojenia się ran.
Badania przedkliniczne wykazały, że związki zawarte w amalaki mogą obniżać gorączkę, łagodzić kaszel, redukować stany zapalne, wspierać układ odpornościowy i krążenia, chronić błonę śluzową żołądka, wspierać powstawanie nowych krwinek, obniżać poziom cholesterolu, a także łagodzić biegunki. Inne analizy wykazały potencjał amalaki w redukcji stanów lękowych i depresyjnych oraz ochronie przed stresem oksydacyjnym i starzeniem organizmu, co przekłada się również na wsparcie funkcji poznawczych i pamięci.
Za prozdrowotne działanie amalaki odpowiadają m.in. kwas galusowy, elagowy, pyrogallol, liczne taniny, flawonoidy (np. kwercetyna, kemferol, mirycetyna), fitosterole, karotenoidy, witaminy C i E, sole mineralne (wapń, fosfor, magnez, cynk). Przeprowadzono także badania nad właściwościami antynowotworowymi, radioprotekcyjnymi, przeciwzapalnymi, przeciwutleniającymi i immunomodulującymi, ze szczególną uwagę na potencjał pyrogallolu w hamowaniu niekontrolowanych podziałów komórek.
Amalaki korzystnie działa na wątrobę (działanie hepatoprotekcyjne), wspiera jej regenerację, pomaga także w leczeniu problemów żołądkowych (działanie gastroprotekcyjne), w obniżaniu poziomu cukru i lipidów we krwi, a także wspomaga porost włosów.
W tradycyjnych zastosowaniach amalaki spożywany jest w ilości 1–3 g dziennie (najlepsze efekty przynosi dawka 3 g), rozbitej na 2–3 porcje dziennie, w postaci proszku, świeżych lub suszonych owoców, soku albo wyciągu. W Indiach często przetrzymuje się owoce w roztworze solnym, aby złagodzić kwaśny smak.
