Boczniak ostrygowaty – Pleurotus ostreatus

Nazwy zwyczajowe: Boczniak ostrygowaty, boczniak, oyster mushroom, Hiratake, Tamogitake, ping Gu, Bao Ngu, Pleurotus ostreatus, oyster fungus, pleurote en huître

Nazwa łacińska: Pleurotus ostreatus

Pochodzenie: Azja, Europa, Ameryka Południowa, Ameryka Północna

Krótki wstęp

Pierwsza uprawa boczniaka ostrygowatego na skalę przemysłową została rozpoczęta w Niemczech w latach 20. XX wieku. W latach 60. kontynuowano eksperymenty uprawowe w Chinach, Tajlandii, Pakistanie, Nigerii, USA czy na Filipinach – są to dziś najwięksi światowi producenci boczniaka. W ówczesnej Czechosłowacji boczniak był uprawiany od lat 60., a prawdziwy rozwój nastąpił po roku 1982. Po roku 1989 polskie i czeskie uprawy zaczęły tracić udział rynkowy ze względu na wzrost importu. Boczniak ostrygowaty pojawia się od późnego lata i początku jesieni aż do zimy, przy łagodnych zimach może rosnąć aż do wiosny. Grzyby te można zbierać dziko rosnące lub uprawiać w warunkach domowych, a także nabyć w sprzedaży z profesjonalnych upraw.

Opis szczegółowy

Boczniak ostrygowaty to jeden z najpopularniejszych i najczęściej omawianych grzybów leczniczych na świecie!

Informacje botaniczne

Boczniak ostrygowaty jest jadalnym grzybem o kapeluszu barwą i kształtem przypominającym ostrygi, od czego pochodzi jego nazwa. Kapelusze boczniaka mogą osiągać szerokość nawet do 35 cm, są wachlarzowate, młode egzemplarze mają kapelusze płaskie, miękkie lub mięsiste, gładkie i białawe. Boczniak może rosnąć w kępach lub układać się warstwowo jeden nad drugim, a ich masa może dochodzić do kilku kilogramów. Trzon grzyba dorasta do 4 cm długości i 3 cm grubości. Blaszki boczniaka są niskie, gęste i mają kolor od białego do szarego. Miąższ jest sprężysty, w młodych okazach miękki, później bardziej twardy i włóknisty, w trzonie lekko korkowaty, biały do szarawego i soczysty. Boczniak ostrygowaty ma delikatnie słodkawy smak oraz wyraźny grzybowy, hubiasty zapach.

Pochodzenie i występowanie

Boczniak ostrygowaty występuje na żywych lub martwych pniach i kłodach drzew liściastych (przede wszystkim buków, brzóz, topoli, orzechów...), rzadziej iglastych w lasach mieszanych, parkach czy alejach. Boczniak rośnie na glebach ubogich w wapń, na podłożach ubogich i lekko kwaśnych praktycznie na całym świecie, najczęściej w strefie umiarkowanej lub w lasach o podklimacie subtropikalnym. Grzyb ten pojawia się w kępach lub dachówkowato jeden nad drugim.

Zastosowanie / dawkowanie

Boczniak ostrygowaty to smaczny i bardzo lubiany grzyb nie tylko przez zapalonych grzybiarzy. Świeży lub suszony boczniak znajduje szerokie zastosowanie w kuchni – można go dodawać do dań gotowych, zup, sosów lub przygotowywać samodzielnie. Boczniaka można marynować w occie z dodatkiem przypraw, suszyć, wędzić, lecz nie nadaje się do smażenia. Istnieją przepisy na gulasz z boczniaka. W Europie Wschodniej boczniak często jest fermentowany i podawany jak kiszona kapusta. W kuchni japońskiej, koreańskiej i chińskiej boczniak uchodzi za przysmak – często dodaje się go do sosów, zwłaszcza z sosem sojowym, oraz do zup. Boczniak jest bardzo popularny w kuchni indyjskiej, szczególnie uprawiany i przyrządzany w stanie Kerala. W Polsce, Czechach i na Słowacji znane są liczne przepisy na sosy i zupy z boczniakiem ostrygowatym.

Boczniak ostrygowaty wykorzystywany jest także szeroko w fitoterapii.

Składniki aktywne

Boczniak ostrygowaty zawiera duże ilości witamin z grupy B, a także witaminy C, D i K. Do najważniejszych związków biologicznie aktywnych należą polisacharydy, w tym beta-glukany, wśród nich na szczególną uwagę zasługują pleuran i błonnik. W boczniaku znajdziemy ponadto aminokwasy, enzymy, związki fenolowe, flawonoidy, terpenoidy, związki aromatyczne oraz wielonienasycone kwasy tłuszczowe. Z minerałów warto wymienić wapń, fosfor, cynk, selen i żelazo.