Borówka brusznica – Vaccinium vitis-idaea

Nazwy zwyczajowe: Borówka brusznica, brusznica, borówka czerwona, czerwona borówka, borówka wiecznozielona, Vaccinium vitis-idaea, Lingonberry (ang.), Cowberry (ang.), Preiselbeere (niem.), Airelle rouge (fr.), borówka brusznica (łac. i globalnie), parvifolia (synonim botaniczny), foxberry (ang.)

Nazwa łacińska: Vaccinium vitis-idaea

Pochodzenie: Azja, Europa, Ameryka Południowa

Krótki wstęp

Borówka brusznica wymaga umiarkowanej wilgotności, kwaśnej gleby oraz półcienistego stanowiska. Przy spełnieniu tych warunków nadaje się również do uprawy w donicy. Plonów słodko-cierpkich, czerwonych jagód można spodziewać się dwa razy do roku – pierwszy raz pod koniec maja, drugi na przełomie września i października, gdy owoce są najsmaczniejsze.

Opis szczegółowy

Niezależnie czy jesteś kobietą czy mężczyzną, warto mieć borówkę brusznicę zawsze pod ręką!

Informacje botaniczne

Borówka brusznica to niski, zimozielony krzewik. Ma skórzaste liście – od wierzchu błyszczące, ciemnozielone, od spodu jaśniejsze z charakterystycznymi brązowymi kropkami, będącymi jednym z kluczowych znaków rozpoznawczych tej rośliny. Wiosną borówka brusznica zakwita białoróżowymi kwiatami zebranymi w groniaste kwiatostany, z których następnie rozwijają się lśniące, intensywnie czerwone jagody.

Pochodzenie i występowanie

Borówka brusznica świetnie radzi sobie na wysokościach do 1000 metrów n.p.m. Najlepiej czuje się w klimacie umiarkowanym, dlatego naturalnie występuje w lasach środkowej i północnej Europy, Azji oraz Ameryki Północnej. Dzięki wysokiej odporności na mróz sięga swym zasięgiem nawet poza koło podbiegunowe.

Zastosowanie / dawkowanie

Borówka brusznica znajduje szczególne zastosowanie przy zakażeniach oraz stanach zapalnych układu moczowego dzięki działaniu dezynfekującemu oraz łagodnym właściwościom antybiotycznym. Może być używana także profilaktycznie już przy pierwszych objawach podrażnienia czy pieczenia podczas oddawania moczu. Dzięki wysokiej zawartości tanin jest skuteczna również jako środek przeciwbiegunkowy oraz na drobne skaleczenia skóry, gdyż działa ściągająco. Borówka brusznica łagodzi także dolegliwości miesiączkowe u kobiet, gdyż zawarty w niej magnez pomaga niwelować nieprzyjemne skurcze macicy. Roślinie tej przypisuje się także wzmacnianie odporności oraz działanie antyoksydacyjne. Warto po nią sięgnąć również jako dodatek wspomagający regulację poziomu cukru we krwi.

Substancje czynne

Główną substancją aktywną borówki brusznicy jest arbutyna. Ponadto roślina ta zawiera taniny, dzięki którym owoce mają charakterystyczny cierpki smak. Na uwagę zasługuje także obecność magnezu, który odpowiada za jej działanie rozkurczowe.

Tradycyjne dawkowanie

W fitoterapii najczęściej wykorzystywane są owoce i liście borówki brusznicy. Najczęściej spotkać je można w mieszankach herbacianych – tu jednak warto pamiętać, że wysoka temperatura parzenia może eliminować pożądane taniny o działaniu przeciwbiegunkowym. Najlepszą metodą przygotowania maceratu jest zalanie 15 g rozdrobnionych liści borówki 500 ml zimnej wody, dodanie 15 ml octu winnego oraz odstawienie na 10 godzin do maceracji. Spożywać po posiłku, cztery razy dziennie po 100 ml. Taki napar działa dezynfekująco, przeciwzapalnie i przeciwbiegunkowo. Podobny efekt daje delikatny proszek z suszonych owoców – niewielką szczyptę przyjmuje się trzy razy dziennie po jedzeniu.

Liść borówki brusznicy można przygotować także poprzez macerację przez minimum 8 godzin w zimnej wodzie, a następnie krótko zagotować i natychmiast odstawić. Możliwa jest również szybsza metoda – 2 łyżeczki liści zalać 1/4 l wrzątku, odstawić i wypić, choć jest ona mniej efektywna.

Nie zaleca się stosowania podczas ciąży i karmienia piersią. Maksymalny okres stosowania to 2 miesiące jednorazowo, z zachowaniem przerwy w roku – nie więcej niż 4 miesiące w całkowitej sumie.