Borówka czarna – Vaccinium myrtillus L.

Opis szczegółowy

Pyszne ciasto, obniżony poziom cholesterolu, silny przeciwutleniacz – to właśnie Borówka czarna!

Informacje botaniczne

Borówka czarna rośnie dziko w polskich lasach, a jej owoce zbieramy od lipca do września. To niewielki krzew dorastający do 45 cm wysokości, posiadający drobne, okrągłe listki. Owoce borówki to około półcentymetrowe, ciemnoniebieskie do fioletowych jagody przypominające wyglądem groszek i zawierające niebiesko-fioletowy sok. Barwnik roślinny antocyjan sprawia, że kolor długo utrzymuje się na zębach, dłoniach i ubraniu. Pojedyncze krzewy borówki tworzą gęsty, dywanowy porost. Niestety, gdy ktoś przed nami zbierał jagody za pomocą grzebienia do borówek, można napotkać zniszczone krzewy. Szanujmy tę niezwykłą roślinę, która jest niepozorna, ale o ogromnej wartości!

Pochodzenie i występowanie

Borówka czarna była wykorzystywana już od tysięcy lat, zarówno w medycynie ludowej, jak i w kuchni – do przygotowania potraw, syropów, dżemów i soków. Jej ojczyzną są tereny Azji, z czasem rozpowszechniła się i obecnie rośnie niemal w całej Europie, a także w Ameryce Północno-Zachodniej i Azji.

Zastosowanie / dawkowanie

Vaccinium myrtillus posiada wszechstronne zastosowanie, szczególnie w kuchni – chociaż nie wszyscy mają świadomość, jak korzystnie wpływa na organizm. Jagody borówki obniżają poziom cholesterolu oraz mogą wspomagać redukcję masy ciała, co szczególnie docenią osoby walczące ze zbędnymi kilogramami, bowiem owoce borówki zawierają naturalnie występujące cukry owocowe i niemal nie zawierają tłuszczu. Owoce borówki czarnej pomagają także w leczeniu biegunki, gdyż skutecznie ją zatrzymują. Polecane są również w profilaktyce przeciwnowotworowej, chroniąc komórki organizmu przed zdegenerowaniem i działaniem wolnych rodników – borówka czarna to wyśmienity antyoksydant, oczyszczający nasze ciało, poprawiający zdrowie i wydłużający życie. Te owoce także poprawiają widzenie nocne i wspierają osoby z problemem kurzej ślepoty. Dodatkowe zalety to wzmacnianie odporności, działanie antystresowe, uspokajające, a także to, że są jednym z najlepszych przeciwutleniaczy na świecie. Owoce i liście borówki wykazują właściwości moczopędne i przeciwzapalne, dlatego sprawdzą się przy obrzękach oraz stanach zapalnych dróg moczowych.

Liście borówki zawierają glukokininę (myrtylinę), dlatego napar z nich pomaga stabilizować poziom cukru we krwi. Są też bogate w garbniki, dlatego idealnie nadają się do parzenia herbat przy problemach z biegunką, dolegliwościach żołądkowych oraz przy stanach zapalnych układu moczowego.

Substancje czynne

Borówka czarna zawiera przeciwutleniacze, garbniki, barwniki roślinne z grupy antocyjanów, prowitaminy A, witaminy z grupy B, karotenoidy, naturalne cukry, potas, żelazo, miedź, mangan, magnez, chrom, a także niewielkie ilości tłuszczu w owocach.

Tradycyjne dawkowanie

Przy stosowaniu suszonych owoców Vaccinium myrtillus zaleca się spożywanie 1 łyżeczki 3 razy dziennie.
Do ciast i różnych potraw stosujemy świeże borówki w ilości według własnych upodobań.

Przepis na wyciąg z borówki:
2 łyżki suszonych owoców borówki zalewamy 250 ml wrzącej wody i pozostawiamy do całkowitego ostygnięcia – napar świetnie nadaje się do przemywania podrażnionej skóry, oparzeń, egzemy czy poparzeń, przemywając nim zmienione miejsca.

Przepis na nalewkę z borówki:
Suszone owoce borówki wkładamy do szczelnego naczynia i zalewamy spirytusem lub wódką. Odstawiamy na 14 dni w ciemne miejsce w temperaturze około 20°C. Po dwóch tygodniach przecedzamy. Nalewkę stosuje się wewnętrznie – przy przeziębieniu 1 łyżeczka, przy biegunce można rozcieńczyć nalewkę wodą. Jeśli nalewka ma zbyt intensywny smak, można skropić nią kostkę cukru.