Cicimek daktylowy (Jujuba) – Ziziphus jujuba

Opis szczegółowy

Cicimek daktylowy, znany również jako jujuba lub chińska daktyla, to roślina ceniona od tysiącleci za wyjątkowe właściwości wzmacniające i prozdrowotne.

Informacje botaniczne

Jujuba to drzewo lub krzew spotykany głównie w strefie subtropikalnej. Pień rośliny jest stosunkowo cienki, a jej wysokość wynosi zazwyczaj 3–4 metry, choć starsze okazy mogą być wyższe. Liście są jasnozielone, jajowate i ułożone naprzemiennie, często towarzyszy im para czarnych kolców. Owoce cicimku daktylowego mają kształt gruszkowaty lub kulisty, a po dojrzeniu przybierają barwę czerwoną.

Pochodzenie i występowanie

Naturalnym obszarem występowania jujuby są Chiny i Indie. Na tych terenach uprawiana była już 2000 lat p.n.e. Przez wieki zyskała popularność również w innych rejonach Azji, basenu Morza Śródziemnego i pozostałych regionach subtropikalnych. Dziś roślina jest powszechnie uprawiana, a powstające odmiany zaskakują różnorodnością kształtów i smaków owoców.

Zastosowanie / dawkowanie

W cytryniku chińskim zastosowanie znajdują zarówno liście, owoce, jak i nasiona, jednak najczęściej używa się słodkich, czerwonych owoców. Według medycyny chińskiej owoce cicimku daktylowego wykazują właściwości detoksykujące – wspierają pracę wątroby, korzystnie wpływają przy chorobach nerek, oczyszczają krew i mogą pomagać w regulacji ciśnienia. Uznaje się je za jeden z najbardziej znanych naturalnych antyoksydantów zwalczających wolne rodniki. Owoce jujuby wykazują także lekkie działanie przeczyszczające, podobnie jak owoce śliwy, którym są nieco podobne zarówno z wyglądu, jak i ze względu na właściwości. Zasługują na miano naturalnej bomby witaminowej, gdyż zawierają wyjątkowo dużo witaminy C (do 250–600 mg na 100 g – więcej niż cytrusy), a także cały szereg innych cennych składników: ryboflawinę (wit. B2), tiaminę (B1), pirydoksynę (B6), prowitaminę A oraz minerały takie jak żelazo, wapń, potas, magnez, fosfor, sód, cynk, miedź, mangan czy jod. Dzięki temu uznaje się jujubę za jedno z najbardziej wszechstronnych naturalnych źródeł witamin i minerałów. W fitoterapii tradycyjnie sięga się po owoce cicimku przy stanach zapalnych gardła, dla przyspieszenia ich gojenia, a także dla wsparcia pracy wątroby oraz pobudzenia produkcji krwinek. Jujuba stosowana jest jako adaptogen – pomaga łagodzić odpowiedź organizmu na stres, zmniejsza jego negatywne skutki i wspiera spokojny sen. Można po nią sięgać jako naturalny środek ułatwiający zasypianie i wspierający ogólną równowagę organizmu.

Nasiona cicimku mają odmienne spektrum działania: działają tonizująco, dodają energii i wzmacniają organizm, są polecane jako wsparcie przy bezsenności oraz dla złagodzenia napięcia nerwowego wywołanego stresem. Natomiast liście cicimku pomagają obniżać gorączkę i łagodzić dreszcze towarzyszące infekcjom.

Substancje czynne

Owoce cicimku daktylowego są prawdziwym bogactwem cennych witamin i minerałów. Szczególnie wyróżniają się bardzo wysoką zawartością witaminy C oraz obecnością witamin z grupy B i karotenów. Wśród minerałów warto wymienić żelazo, wapń i potas istotne dla prawidłowych funkcji krwi. Ciekawostką jest obecność związku zizifina w liściach, który czasowo blokuje receptory smaku na języku oraz wysoka zawartość cukrów – jujuba zawiera ich nawet o 25% więcej niż większość owoców.

Tradycyjne dawkowanie

Owoce cicimku daktylowego najczęściej służą jako zdrowy dodatek i naturalny słodzik w herbatach, m.in. w mieszankach z glediczją japońską, które poprawiają harmonię i oczyszczają organizm. Zalecane jest spożycie ok. 1 g owoców, najlepiej rano i wieczorem, około 15 minut przed lub godzinę po posiłku. Można je również jeść na surowo jako słodki przysmak – dziennie nie zaleca się przekraczania ilości 10 g. Porcję tę można podzielić na dwie mniejsze. Przeciętna masa jednego wydrylowanego owocu to około 3,3 g.