Cynamon cejloński – Cinnamomum verum

Opis szczegółowy

Cynamon cejloński to niezwykle cenne i wszechstronne zioło, cenione nie tylko za wyjątkowy aromat, ale też bogaty wachlarz działań prozdrowotnych.

Informacje botaniczne

Cynamonowiec cejloński to niewielkie drzewo dorastające do 8–15 m wysokości. Liście są podłużnie jajowate, osiągają długość 8–20 cm. Zielonkawe, bardzo aromatyczne kwiaty zebrane są w wiechowate kwiatostany. Owocem jest różowa pestkowiec o długości ok. 1 cm, zawierający jedno nasiono. Cynamonem określamy wyschniętą, zewnętrzną część kory drzewa o delikatnej strukturze, jasnobrązowej do żółtej barwie i intensywnym, przyjemnym zapachu.

Pochodzenie i występowanie

Cynamon cejloński pochodzi z Bangladeszu, Sri Lanki, wybrzeża Malabar w Indiach oraz z Birmy. Obecnie uprawiany jest głównie w Azji Południowo-Wschodniej i Wschodniej — szczególnie na Sri Lance, w Indiach, Chinach, Birmie oraz Wietnamie, gdzie prowadzone są komercyjne plantacje.

Zastosowanie / dawkowanie

Nazwa „cynamon” pojawiła się w języku angielskim w XV wieku i pochodzi od greckiego słowa kínnamon, które przedostało się przez łacinę i francuski. Dawniej nazywano go też „kasja” (cassia/canna/cane). W starożytnym Egipcie cynamon był niezwykle drogocennym towarem — często składano go w ofierze bogom. W Grecji wykorzystywano go do przyprawiania posiłków i napojów, w Egipcie natomiast nadawano mu duże znaczenie duchowe. Średniowieczne historie na temat pochodzenia cynamonu były otoczone mgiełką tajemnicy. Monopol produkcyjny na Sri Lance utrzymywali najpierw Portugalczycy, następnie Holendrzy i Brytyjczycy.

Cynamon jest powszechnie stosowany jako przyprawa w wypiekach, do czekolady, deserów (szarlotki, tarty, strudle), pączków, płatków śniadaniowych, musli, tostów, bułeczek, słodyczy, a także do kawy (zwłaszcza w Turcji), herbaty, kakao i likierów. Na Bliskim Wschodzie używany jest do przyprawiania mięs, np. kurczaka lub jagnięciny.

Cynamon zawiera składniki aktywne (m.in. cynamaldehyd), które wykazują dobroczynny wpływ na organizm. Badania wskazują na wsparcie leczenia skurczów mięśni, wymiotów, infekcji, przeziębień, biegunkę, utraty apetytu, a nawet problemów z erekcją. Cynamon może wpływać na obniżenie poziomu cukru i lipidów we krwi u osób z cukrzycą typu 2 oraz wykazuje działanie antyoksydacyjne, wspierając kondycję skóry i błon śluzowych oraz proces gojenia ran. Wykazano również właściwości przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze (np. u pacjentów z kandydozami), a także wspierające zdrowie układu trawiennego i odpornościowego.

Niektóre badania sugerują możliwe korzystne działanie cynamonu w profilaktyce choroby Alzheimera oraz wsparcie układu nerwowego i poprawę funkcji poznawczych.

W medycynie ludowej cynamon cejloński stosowany jest przy zaburzeniach trawienia (wzdęcia, biegunka, bóle brzucha, zespół jelita drażliwego), skurczach menstruacyjnych, przeziębieniach, gorączce, stymulacji apetytu i infekcjach bakteryjnych czy pasożytniczych. Preparaty z cynamonem bywają wykorzystywane również pomocniczo przy przedwczesnym wytrysku i zaburzeniach erekcji, alergicznym nieżycie nosa, kandydozie pochwy, cukrzycy i rozmaitych dolegliwościach trawiennych.

Ograniczenia: Ze względu na zawartość kumaryny — szczególnie w cynamonie chińskim — zaleca się spożywanie umiarkowanych ilości. Nadmiar kumaryny może być szkodliwy dla wątroby. Dla osób przyjmujących leki przeciwcukrzycowe i kobiet w ciąży zalecana jest ostrożność.

Substancje czynne

Olejek eteryczny cynamonu stanowi 0,5–1% masy kory, z czego 90% to cynamaldehyd — główny aromatyczny składnik, odpowiedzialny za smak i zapach. Inne związki to ethyl cynamonian, eugenol, linalol, methyl chavicol, beta-kariofylen oraz cinnamtannin B1.

Tradycyjne dawkowanie

Według badań niemieckich sproszkowany cynamon cejloński zawiera nawet 63 razy mniej kumaryny niż cynamon chiński. Zawartość kumaryny nie powinna przekraczać 2,5 mg/kg, przy zalecanej maksymalnej dziennej dawce poniżej 5 mg (dla osoby dorosłej). Odpowiednio dawkowany cynamon cejloński jest bezpieczny, ale nie zaleca się przekraczania ustalonych norm.