Jagoda maqui – Aristotelia chilensis

Opis szczegółowy

Jagoda maqui to roślina o silnych właściwościach przeciwzapalnych, jednak najczęściej wykorzystywana jest jako wsparcie w redukcji masy ciała.

Informacje botaniczne

Jagoda maqui (Aristotelia chilensis) to zimozielone drzewo, osiągające do 5 metrów wysokości. Kora jest gładka, odbijająca światło i przyjemna w dotyku. Gałęzie są wąskie, elastyczne, pojedyncze i mocno rozgałęzione. Liście są pojedyncze, zielone, ułożone naprzeciwlegle, ogonek liściowy jest wyraźnie czerwony, a kształt liści lancetowaty do prostokątnego. Brzegi liścia są wypukłe, gładkie, bez kutykuli. Wyraźna sieć żyłek jest łatwo dostrzegalna zarówno wzrokowo, jak i dotykowo. Starsze warstwy kory odpadają i stanowią źródło składników odżywczych dla nowych części drzewa.

Kwitnienie maqui przypada na koniec wiosny. Kwiaty są drobne, białe, jednopłciowe, a samo drzewo dwupienne. Najistotniejszą częścią z perspektywy tradycyjnej medycyny i kultury ludowej są owoce – jadalne jagody o średnicy ok. 0,5 cm, ciemnoróżowe, o smaku przypominającym jeżynę, zawierające do 10 nasion. Z siedmioletniego drzewa można zebrać do 10 kg jagód rocznie.

W naturalnym środowisku dzikie drzewo maqui najczęściej spotykane jest w lasach deszczowych Chile, gdzie zajmuje powierzchnię ok. 200 tys. hektarów. Przeciętny roczny plon z hektara to ok. 200 kg, jednak całkowity sprzedażowy wolumen to ok. 85 ton rocznie – z uwagi na trudności w zbiorze, przetwarzaniu i transporcie.

Pierwsze wzmianki historyczne pochodzą z czasów, gdy hiszpańscy osadnicy spotkali się z plemieniem Mapuczów w południowych Andach. Odnotowano, że miejscowi wojownicy spożywali owoce oraz inne części maqui dla wzmocnienia siły i wytrzymałości. Roślina od stuleci wykorzystywana była przez miejscową ludność. Mapucze wywarli olbrzymi wpływ na region – byli jedynym ludem odpierającym kolonizacyjne potęgi do XIX w., osiągając częściową niezależność, utraconą w latach 80. XX wieku.

Pochodzenie i występowanie

Naturalnym środowiskiem występowania maqui są gorące, tropikalne lasy Chile i południowej Argentyny. Istnieją również wyhodowane odmiany uprawne tej rośliny.

Zastosowanie / dawkowanie

Jagody maqui są cenione jako pożywienie oraz suplement diety. Występują w sprzedaży na surowo, suszone, jako składnik dżemów, napojów oraz innych produktów spożywczych. W tradycyjnej medycynie stosowane są ekstrakty z maqui w leczeniu biegunek, chorób zapalnych oraz gorączki.

Substancje obecne w maqui były przedmiotem badań laboratoryjnych, które miały na celu poznanie ich wpływu na powikłania niedokrwienne w niewydolności serca oraz różne malformacje. Badania analizowały również wpływ na powstawanie tłuszczu, procesy zapalne oraz utlenianie tzw. złego cholesterolu (LDL).

Testy wykazały, że zawarte w maqui składniki obniżają aktywność prozapalnych czynników, które mogą przyczyniać się do rozwoju nowotworów jelita grubego u człowieka. Zaobserwowano działanie hamujące rozwój chorób zapalnych i wczesnych stadiów rozrostu komórek rakowych. Temat właściwości roślin z rzędu szczawikowców (Oxalidales), do których należy maqui, jest szeroko omawiany na międzynarodowych konferencjach ze względu na ich potencjał prozdrowotny i profilaktyczny.

Malwidyna, petunidyna, kumaryny i triterpeny obecne w maqui wykazują wysokie właściwości antyoksydacyjne. Maqui należy do roślin o najwyższej zmierzonej aktywności antyoksydacyjnej. Obserwowano także korzystny wpływ na stabilizację błon erytrocytów u osób przyjmujących leki obniżające ilość komórek krwi.

Jagody maqui działają na organizm stymulująco, pomimo braku substancji oddziałujących bezpośrednio na centralny układ nerwowy. Wspierają one efektywne wykorzystanie zasobów organizmu, pomagają przyspieszyć metabolizm i procesy naturalnej detoksykacji już w krótkim czasie od spożycia – to prowadzi zarówno do oczyszczania, jak i sprawniejszego funkcjonowania organizmu.

W krajach zachodnich maqui jest popularne przede wszystkim jako naturalny środek wspomagający odchudzanie, polecany szczególnie osobom zmagającym się z cywilizacyjnymi chorobami metabolicznymi. Jagody delikatnie ograniczają odczucie głodu – zaleca się ich spożycie około pół godziny przed posiłkiem, jednak główną korzyścią jest pobudzenie metabolizmu i długofalowe oczyszczanie organizmu. Regularne stosowanie maqui 3 razy dziennie przynosi pierwsze efekty w postaci utratu masy ciała już po 10–14 dniach, a kontynuacja kuracji powoduje jeszcze lepsze rezultaty. Dzięki uruchomieniu naturalnych procesów organizmu, efekt odchudzający jest trwały i ryzyko efektu jo-jo znacznie się zmniejsza. Detoksykacja może przebiegać nawet przez 1,5 miesiąca po zakończeniu stosowania (w zależności od długości kuracji), a ubytek masy może być obserwowany także po zakończeniu kuracji.

Substancje czynne

Maqui zawiera barwniki antocyjaninowe (podobne do tych występujących w borówkach czy żurawinie), będące polifenolami – najliczniej występuje delfinidyna (glikozydowy pigment stanowiący niemal 1/3 wszystkich barwników), a także cyjanidyna. Ogólna zawartość antocyjanin sięga 137,6 mg +/- 0,4 mg na 100 g świeżych owoców. Badania przy użyciu technik HPLC potwierdziły, że maqui to niezwykle interesujące źródło barwników antocyjaninowych dla przemysłu farmaceutycznego i spożywczego. Obecne są również flawonoidy o silnym działaniu antyoksydacyjnym.

Tradycyjne dawkowanie

3 razy dziennie łyżeczkę produktu (ok. 3 g) rozpuścić w 300 ml wody i wypić około pół godziny przed posiłkiem. W postaci tabletek (400 mg) – 4 tabletki 3 razy dziennie.