Kombucha – grzyb herbaciany

Kombucha – grzyb herbaciany

Nazwy zwyczajowe: Kombucha, grzyb herbaciany, grzybek japoński, chiński grzyb nieśmiertelności, kombucza, kombu, kombutcha, kombu tea, Wunderpilz (niem.), kombucha (ang. i globalnie), Medusomyces gisevi (łac.), SCOBY (ang., kultura symbiotyczna), herbaciany grzyb

Nazwa łacińska: ---

Pochodzenie: Azja

Krótki wstęp

Kombucha to fermentowany napój otrzymywany dzięki symbiotycznej kulturze bakterii i drożdży (SCOBY), rozwijającej się w słodzonej herbacie. Popularny napój funkcjonalny, doceniany za prozdrowotne właściwości oraz wsparcie trawienia i odporności. Przygotowanie w domu jest proste i pozwala tworzyć napoje o unikalnym smaku.

Opis szczegółowy

Musująca herbata kombucha – wzmocni zdrowie i ducha całej rodziny!

Pochodzenie

Kombucha to nazwa kultury drobnoustrojów, która pochodzi z Azji. Znana była już 220 lat p.n.e. W Polsce kombucha zyskała popularność po zakończeniu I wojny światowej. Sława tej herbacianej kultury przygasła dopiero w momencie, gdy zaczęto szerzyć plotki, że grzyb rośnie wciąż, nawet już po wypiciu napoju – również w organizmie człowieka, co jest mitem.

Informacje botaniczne

W rzeczywistości kombucha nie jest typowym grzybem, lecz złożoną formacją z wielu gatunków bakterii i drożdży, które żyją w symbiozie. Kombucha to aktywna kultura żywa, wymagająca ściśle określonych warunków. Tworzą ją m.in. bakterie kwasu mlekowego, drożdże oraz mikroorganizmy, które mają wyjątkowy wpływ na ludzki organizm. Kombucha, zwana także kolonią SCOBY, rozwija się zwykle w herbacie – wspierają ją kofeina, teofilina oraz teobromina. Można ją również przygotowywać na naparach ziołowych. „Grzyb”, a w zasadzie porost, namnaża się na powierzchni herbacianego naparu. Powstaje tak zwana macierzysta warstwa, która z czasem dzieli się na mniejsze części, dając nowe kombuchy potomne. Prawidłowo pielęgnowana kultura może przeżyć wiele lat.

Napój kombucha powstaje w wyniku fermentacji osłodzonej zielonej lub czarnej herbaty. To przykład tzw. żywności funkcjonalnej – przy zachowaniu wartości odżywczych wykazuje też prozdrowotne oddziaływanie na organizm. Kolor napoju jest uzależniony od rodzaju herbaty użytej do fermentacji. Po zastosowaniu czarnej herbaty jest ciemniejszy, czasem z czerwonawym odcieniem; przy zielonej – napój zyskuje barwę jasnomiodową. Smak zależy od długości fermentacji – może być delikatnie słodko-kwaśny, przypominać młody cydr lub stać się wyrazisty, nawet kwaśny jak ocet.

O fermentacji decyduje indywidualny gust. Napój warto regularnie degustować podczas fermentowania, by dostosować jego smak do własnych preferencji. Kombuchę najlepiej przygotowywać w szklanym lub stalowym naczyniu – nie wolno używać aluminium. Nie należy również podgrzewać napoju powyżej 50°C, gdyż kultura bakteryjna traci swoje właściwości.

Zastosowanie / dawkowanie

Kombucha ogólnie korzystnie wpływa na zdrowie – jej zalety potwierdza wiele źródeł. Wspiera naturalną odporność (układ immunologiczny), pomaga detoksykować organizm, dlatego zalecana jest podczas kuracji oczyszczających i wspomagająco w redukcji nagromadzonych toksyn. Bywa wykorzystywana również do obniżania poziomu alkoholu i nikotyny we krwi.

Regularne spożywanie kombuchy może przynieść ulgę przy astmie, alergiach, problemach skórnych, a także wesprzeć procesy trawienne i regulację wypróżnień. Kombucha korzystnie wpływa na mikroflorę jelitową i wspiera metabolizm, dzięki czemu rekomendowana jest osobom na diecie i przy redukcji masy ciała. Wskazana jest także dla aktywnych fizycznie – wspiera regenerację i nawodnienie podczas ćwiczeń.

Kombuchą można również robić okłady na oparzenia i otwarte rany. Ponadto wpływa na poprawę jakości snu, pomaga przy bezsenności i problemach nerwowych.

Dawkowanie:
Zalecana dzienna dawka napoju kombuchowego to 3 szklanki. Pierwsza najlepiej rano, na czczo (osoby początkujące mogą odczuwać lekkie mdłości – zwykle objaw ten znika po kilku dniach lub można przyjmować napój po posiłku). Pozostałe dwie porcje warto wypić w ciągu dnia przed jedzeniem.

Przygotowanie:

  1. Baza: 2–8 g liści herbaty czarnej lub zielonej na 1 litr wrzątku (polecane: Darjeeling Himalaya, Cejlon).
  2. Cukier: 80 g cukru trzcinowego lub buraczanego na 1 litr naparu.
  3. Pojemnik do fermentacji – najlepiej szklany lub ze stali nierdzewnej.
  4. Aktywna kultura kombuchy (matka SCOBY + niewielka ilość gotowego napoju kombucha).

1) Przygotować herbatę, następnie rozpuścić w niej cukier i ostudzić do ok. 30°C.
2) Delikatnie umieścić na powierzchni naparu kulturę kombuchy oraz dolać porcję gotowego napoju (jako starter).
3) Przykryć gazą, ściereczką lub papierowym ręcznikiem, by chronić przed zabrudzeniami i umożliwić napływ powietrza.
4) Pozostawić do fermentacji na 7–20 dni w temperaturze 21–24°C, w zacienionym miejscu. W tym czasie regularnie próbować smak, dopasowując długość fermentacji do własnych preferencji.
5) Po osiągnięciu pożądanej intensywności smaku wyjąć kulturę kombuchy, przełożyć do nowego pojemnika i zalać niewielką ilością świeżo przygotowanego napoju, zachowując ją do dalszego użytku. Napój przelać przez sitko do butelek i przechowywać w chłodnym miejscu.

Zdrowa i aktywna kultura kombuchy przy właściwej pielęgnacji może żyć praktycznie bez końca i regularnie tworzyć nowe warstwy potomne.