Lawenda lekarska – Lavandula angustifolia

Nazwy zwyczajowe: lawenda, lawenda lekarska, lawenda wąskolistna, levendula, devandula, spik, spikanard, lavandula, Lavender (ang.), Lavandula angustifolia (łac.), Lavender (globalnie)
Nazwa łacińska: Lavandula angustifolia
Pochodzenie: Europa
Krótki wstęp
Lawenda uwielbia słoneczne stanowiska i przepuszczalne podłoże. Tę pięknie pachnącą roślinę można wyhodować z nasion przez wcześniejsze kiełkowanie na wilgotnej watce. Prościej jednak ukorzenić sadzonki lawendy w wodzie i następnie posadzić do gleby. Aby cieszyć się pięknym i obfitym kwitnieniem, lawendę powinno się regularnie przycinać od maja do września. Roślinę określa się jako mrozoodporną, ale zimą warto przykryć ją gałązkami świerkowymi.
Opis szczegółowy
Balsam na zszargane nerwy!
Informacje botaniczne
Lawenda to półkrzew, osiągający wysokość około pół metra. Jej zdrewniałe łodygi pokrywają całobrzegie, siedzące liście o charakterystycznym szaro-zielonym zabarwieniu i filcowatej powierzchni. Spodnia część liści posiada niewielkie, ciemne punkciki – są to kanaliki olejkowe, odpowiedzialne za hipnotyzujący, kojący zapach tej rośliny. Na szczycie łodyg pojawiają się drobne, wargowe, fioletowe kwiaty ułożone w kłosy. Owocem lawendy są małe orzeszki.
Pochodzenie i występowanie
Lawenda lekarska pochodzi z regionu śródziemnomorskiego. Najlepiej rozwija się w suchym i ciepłym klimacie.
Zastosowanie / dawkowanie
Lawenda wąskolistna przede wszystkim wycisza i relaksuje organizm. Obniża ciśnienie krwi, sprzyja spokojowi psychicznemu i ułatwia zasypianie. Działa również wspomagająco na trawienie – rozluźnia napięcie mięśni jelit, wzmacnia perystaltykę i pobudza wydzielanie enzymów trawiennych. Często łączona jest z innymi ziołami, które wzajemnie wzmacniają swoje właściwości. Lawenda jest cenionym składnikiem mieszanek inhalacyjnych, przynoszących ulgę przy katarze, kaszlu mokrym i suchym – łagodzi podrażnioną śluzówkę, a jej nawilżenie ułatwia odkrztuszanie. Poza przeziębieniami lawenda sprawdzi się przy urazach, zwichnięciach czy naciągniętych mięśniach, stanowiąc niezbędny element domowej apteczki. Olejek lawendowy wykorzystywany jest przy nerwicach, histerii, migrenach.
Warto także sięgnąć po lawendową herbatę – szczególnie pomocna może być w łagodzeniu objawów astmy czy kolki żołądkowej. Zewnętrznie lawenda polecana jest w postaci kąpieli wspierających gojenie trudno gojących się ran, wykazując przy tym działanie antybakteryjne.
Substancje czynne
Lawenda swoje właściwości oraz piękny zapach zawdzięcza olejkowi eterycznemu. W jego składzie znajduje się wiele komponentów, m.in. geraniol, spotykany także w olejku różanym. Roślina ta zawiera dodatkowo garbniki, barwniki i gorycze. Kwiaty lawendy cechują się większą zawartością olejków eterycznych, natomiast ziele – większą ilością garbników.
Tradycyjne dawkowanie
Dla natychmiastowego uspokojenia w stresujących sytuacjach, olejek lawendowy wciera się ruchami okrężnymi w skronie. Jako środek uspokajający można stosować czysty olejek lawendowy także wewnętrznie – od 2 do 10 kropli, popijając dużą ilością płynu. W przypadku podrażnień skórnych lub reumatyzmu zaleca się kąpiel w letnim naparze z ziela lawendy – 5 łyżek suszu na 1 litr wrzątku, naparzać przez 30 minut. Napar do picia przygotowuje się następująco: 2 łyżeczki suszu zalać 250 ml gorącej wody, pozostawić pod przykryciem na 15 minut, następnie przecedzić i popijać małymi łykami w ciągu dnia.
Olejek lawendowy:
Czysty słoik szczelnie wypełniamy suchymi kwiatami lawendy, zalewamy olejem (np. migdałowym). Odstawiamy w ciepłe miejsce na tydzień, co pewien czas energicznie wstrząsając. Po tygodniu odcedzamy powstały olej, napełniamy nowy słoik świeżymi suchymi kwiatami i zalewamy wcześniej użytym olejem – powtarzamy proces minimum 2–3 razy w równych odstępach czasu. Uzyskany olejek stosujemy według powyższych wskazówek.