Młody jęczmień – Hordeum vulgare

Nazwy zwyczajowe: młody jęczmień, młody zielony jęczmień, zielony jęczmień, jęczmień zwyczajny, jęczmień, Hordeum vulgare, young barley, barley grass, young green barley, junge Gerste, cebada joven
Nazwa łacińska: Hordeum vulgare
Pochodzenie: Afryka, Azja, Europa, Ameryka Południowa, Ameryka Północna
Krótki wstęp
Jęczmień to druga najważniejsza roślina uprawna w Polsce. Warunki klimatyczne naszego kraju sprzyjają jego rozwojowi. Poszczególne odmiany różnią się wymaganiami i odpornością – istnieją gatunki znoszące nawet uprawę w rejonach okołobiegunowych i w górach.
Opis szczegółowy
Młody jęczmień to naturalna tarcza przeciw chorobom cywilizacyjnym oraz źródło energii i lekkości dla organizmu.
Informacje botaniczne
Jęczmień, czyli Hordeum vulgare, należy do rodziny wiechlinowatych – jest rośliną trawiastą, samopylną. Dziko rosnący jęczmień pierwotnie porastał rozległe obszary stepów zachodniej Azji i północno-wschodniej Afryki. Pod względem morfologii przypomina nieco pszenicę, choć to dalecy krewni. Kwiatostan jęczmienia tworzy kłos, a jego owoc nosi nazwę ziarniaka.
Pochodzenie i występowanie
Według badań archeologicznych jęczmień obecny był w Europie, Azji i Afryce już w czasach prehistorycznych. Na europejski kontynent mógł trafić za sprawą wędrujących ludów z południowo-zachodniej Europy. Obecnie jęczmień uprawiany jest głównie na półkuli północnej, ale spotkać go można także w Ameryce Południowej i na terenach południowej Afryki tam, gdzie jest wystarczająca ilość wody. To jedna z pierwszych udomowionych i celowo uprawianych roślin zbożowych. Dziko rosnące odmiany jęczmienia występują od północnej Afryki, przez Kretę aż po Azję Środkową. Znaleziska archeologiczne potwierdzają uprawę jęczmienia już około 8000 lat p.n.e. na terenach dzisiejszej Syrii. Rozprzestrzenienie tej rośliny było bardzo dynamiczne – już około 4000 lat p.n.e. była uprawiana także na północy Europy, m.in. na terenach dzisiejszej Finlandii. W starożytnym Egipcie jęczmień był podstawą do wyrobu piwa i pieczenia chleba. Stał się symbolem dobrobytu – przy udanych zbiorach jęczmienia nie groził niedostatek.
Zastosowanie / dawkowanie
Jęczmień ma szerokie zastosowanie w przemyśle spożywczym (to jedno z najstarszych znanych zbóż), kosmetyce i fitoterapii. Największe znaczenie jęczmień zwyczajny odgrywa w produkcji zbóż śniadaniowych, jako pasza dla zwierząt, a także jako surowiec do produkcji piwa i whisky.
Młody jęczmień dzięki obecności enzymów (np. dysmutazy ponadtlenkowej) i substancji antyoksydacyjnych, takich jak witaminy A i E, chroni organizm przed wolnymi rodnikami tlenowymi. Działa antyoksydacyjnie, neutralizuje substancje kwaśne w organizmie i wspomaga utrzymanie równowagi kwasowo-zasadowej. Działa detoksykacyjnie, blokując wchłanianie toksyn z pożywienia, a także wiążąc metale ciężkie. Jest polecany osobom pragnącym stymulować metabolizm, w dietach redukcyjnych i oczyszczających, jako wsparcie przy przewlekłym zmęczeniu oraz w stanach obniżenia nastroju. Uznaje się również, że działa energetyzująco i poprawia ogólną kondycję organizmu.
Młody jęczmień, podobnie jak młoda pszenica, zawiera pełne spektrum substancji odżywczych, choć z nieco innym profilem smakowym i odmiennymi proporcjami poszczególnych składników. To sprawia, że każdy użytkownik powinien dobrać produkt zgodnie z własnymi preferencjami smakowymi. Jeśli chodzi o działanie, młody jęczmień jest szczególnie polecany osobom aktywnym, będąc świetnym wsparciem przy wysiłku fizycznym i psychicznym.
Substancje czynne
Na wartość odżywczą jęczmienia największy wpływ mają polisacharydy (głównie skrobia). W młodym jęczmieniu występują liczne witaminy z grupy B i E, a także witaminy: A, K, beta-karoten oraz minerały: magnez, potas, cynk, wapń, krzem. Dodatkowo znajdziemy tu aminokwasy: alanina, arginina, metionina, fenyloalanina, seryna, glicyna, treonina, prolina, histydyna, tyrozyna, walina, lizyna, izoleucyna, leucyna, a także kwasy glutaminowy i asparaginowy oraz chlorofil i enzymy (m.in. dysmutaza ponadtlenkowa). Roślina zbierana jest w fazie aktywnego wzrostu, by pozyskać jak najwięcej tych cennych składników.
Tradycyjne dawkowanie
Zielony jęczmień najlepiej przyjmować ok. 30 minut przed posiłkiem lub przynajmniej 2 godziny po nim. Dawkowanie jest uzależnione od indywidualnych potrzeb (stopień aktywności, tryb życia, stan zdrowia) i wynosi zazwyczaj 1–3 razy dziennie. W postaci sproszkowanej wystarczy jedna płaska łyżeczka dziennie, w formie kiełków – kilka łyżeczek dziennie. Nie ma ryzyka przedawkowania jęczmienia ani przeciwwskazań do jego stosowania przez dzieci, kobiety w ciąży czy osoby starsze, jednak w razie wątpliwości warto skonsultować się z lekarzem.