Morinda właściwa – Morinda officinalis

Opis szczegółowy

Morinda właściwa jest byliną cenioną w tradycyjnej medycynie chińskiej za swój pozytywny wpływ na układ płciowy zarówno u mężczyzn, jak i kobiet.

Informacje botaniczne

Morinda to niskopienny, pnący krzew lub niewielkie drzewo o dużych, mięsistych, cylindrycznych i różowych korzeniach o nieregularnym kształcie, które zbiera się wiosną lub – w niektórych przypadkach – jesienią. Łodyga wykazuje lekki wzrost pionowy, a młode okazy mają bardzo owłosione łodygi. Liście są owalne, ku końcowi lekko zaostrzone, długości 5–15 cm i szerokości 1,5–5 cm. Kwiaty zebrane są w grupy po 2–10, płatki są mięsiste, białe, czasem do 1 cm długości. Owocem jest pestkowiec prawie kulisty, o średnicy 5–15 mm, czerwony w dojrzałości, z 3–6 komorami.

Pochodzenie i występowanie

Morinda wywodzi się z Malezji oraz regionów Australii, jednak największą popularność zyskała i rozprzestrzeniła się w Azji Wschodniej, głównie w Chinach, Indiach oraz innych krajach Azji Południowo-Wschodniej. Najczęściej uprawiana jest obecnie w chińskich prowincjach Guangdong, Guangxi i Fujian. Na Pacyfiku oraz Filipinach morinda jest szeroko wykorzystywana jako podstawa tradycyjnej medycyny. Pokrewny gatunek, morinda citrifolia, często mylony z morindą właściwą, rozpowszechniony jest głównie w głębi Indonezji oraz wzdłuż wybrzeży Australii.

Zastosowanie / dawkowanie

Morinda ma szerokie zastosowanie w ziołolecznictwie, zwłaszcza ludowym. Zgodnie z wielowiekowym doświadczeniem i tradycją, morinda wykorzystywana jest w problemach takich jak impotencja, zwiększenie libido i niepłodność. Wykazuje efekt stymulujący, redukuje zmęczenie, wspiera energię życiową i siłę całego organizmu. Poleca się ją przy zaniku mięśni, a w połączeniu z aktywnością fizyczną pomaga zwiększyć siłę mięśni. W tradycji ludowej stosowana jest również przy problemach psychicznych i depresji, za sprawą stymulacji wydzielania melatoniny i serotoniny w określonych partiach mózgu odpowiedzialnych za nastrój, co przekłada się na poprawę samopoczucia.

Ludowa medycyna wskazuje również na stosowanie morindy przy bólu stawów i kończyn, gdzie jej działanie określane jest jako przeciwbólowe (analgetyczne) oraz wykazuje łagodne właściwości przeciwreumatyczne. Tradycyjnie sięga się po nią także w przypadkach osteoporozy u kobiet w okresie menopauzy oraz w celu regulacji cyklu miesiączkowego.

Badania na modelach zwierzęcych wskazują, że wodne oraz etanolowe ekstrakty z korzenia morindy podawane przez wiele dni nie wykazywały negatywnego wpływu w młodych myszach. U dorosłych myszy zaobserwowano zmiany w tkance rozrodczej oraz wzrost liczby leukocytów, również u zwierząt poddanych promieniowaniu gamma.

Morinda uważana jest za bezpieczną roślinę, a jej smak opisywany jest jako lekko pikantny, ciepły i słodki. W tradycyjnej medycynie chińskiej korzeń morindy wzmacnia meridiany nerek i wątroby, przyczyniając się do wzmocnienia funkcji rozrodczych oraz yin. Morinda wspiera usuwanie nadmiernej wilgoci i wiatru z organizmu, ułatwia zmniejszenie obrzęków kończyn dolnych, wzmacnia yang w nerkach, co przekłada się na wzmocnienie ścięgien i kości. Pomaga w przypadkach zaburzeń erekcji, problemów z płodnością, dolegliwości menstruacyjnych i bólu kończyn dolnych. Stosowana jest również przy problemach trawiennych, nadciśnieniu, dolegliwościach oddechowych oraz obniżonej odporności, wynikających z zaburzonej harmonii meridianów nerek.

Roślina ta jest bogatym źródłem witaminy C (działa jako antyoksydant), wspierając odporność, funkcje nerek oraz sprzyja usuwaniu toksyn i oczyszczaniu organizmu. Wpływa korzystnie na łagodne obniżenie ciśnienia krwi i poprawia samopoczucie dzięki obecności polisacharydów (m.in. inulina, nystoza), które mogą oddziaływać na układ nerwowy.

Tradycyjne preparaty z morindy stosowane są od wieków przy nieregularnych cyklach miesiączkowych, bólach stawów i mięśni kończyn górnych, obrzękach nóg, skurczach układu moczowego i problemach z nietrzymaniem moczu. W tradycjach wielu kultur morinda uznawana jest za zioło pomagające usuwać czynniki wywołujące bóle reumatyczne, stany zapalne stawów i związane z nimi dolegliwości bólowe oraz poprawiające mobilność u osób starszych.

Substancje czynne

W korzeniu morindy zidentyfikowano cukry, glikozydy, flawonoidy, steroidy triterpenowe, aminokwasy, kwasy organiczne, kardioglikozydy, antrachinony oraz składniki mineralne: sód, potas, wapń, magnez, żelazo, mangan, cynk i inne (łącznie ponad 16 pierwiastków, z których większość występuje liczniej w korze niż w korzeniu). Inne wykryte związki to m.in.: rubiadyna, monotrepeina, beta-sitosterol, kwas palmitynowy, nonadekan, dimetylalkan, rubiadin-1-methylether, różnorodne polisacharydy, żywice, witamina C i 11 wolnych aminokwasów.

Tradycyjne dawkowanie

Według tradycyjnej medycyny chińskiej zalecane jest przyjmowanie 5–10 g korzenia Ba Ji Tian, dokładnie opłukanego i gotowanego przez 10–15 minut w około 300 ml wody, następnie schłodzonego do 60°C, przecedzonego i popijanego raz dziennie. W starszych chińskich zielnikach zaleca się gotowanie 10–15 g korzenia w 3–4 filiżankach wody do uzyskania połowy pierwotnej objętości; wywar można podzielić na porcje poranną i wieczorną. Sporządzanie oraz dawkowanie najlepiej skonsultować z terapeutą doświadczonym w medycynie chińskiej.