Perilla křewiasta – Perilla frutescens

Opis szczegółowy

Roślina na alergie i astmę – naturalna pomoc dla Twojego oddechu

Informacje botaniczne

Perilla křewiasta to wieloletnia roślina dorastająca czasem nawet do 100 cm wysokości. Jej łodyga jest owłosiona i czterokanciasta. Liście przybierają zieleń z różowym odcieniem na spodniej stronie, są ustawione naprzeciwlegle, mają kształt owalny, ząbkowane brzegi, długość 8–12 cm i szerokość 5–9 cm, zakończone są ostrym wierzchołkiem i mają długi ogonek. Kwiaty drobne, fioletowe, pojawiają się na końcach gałązek od sierpnia do września. Owocem jest szarobrązowy, około 2 mm rozłupnia zawierająca delikatne, twarde, owalne nasiona o różnych barwach.

Pochodzenie i występowanie

Perilla pochodzi z Chin lub Indii, gdzie wciąż występuje naturalnie na wysokościach do 1200 m n.p.m. Główne kraje jej uprawy to Chiny, Indie, Japonia, Korea, Tajlandia oraz inne państwa wschodnioazjatyckie. Roślina ta dobrze znosi także łagodny klimat Europy i Ameryki Północnej.

Zastosowanie / dawkowanie

Perilla jest bardzo ceniona w krajach Azji, gdzie stosuje się ją m.in. jako konserwant do potraw (szczególnie jej olejek eteryczny) ze względu na silne właściwości antybakteryjne. Charakteryzuje się przyjemnym słodko-cytrynowym smakiem, który doskonale wpisuje się w nowoczesną i zdrową kuchnię. Dzięki wyjątkowym olejkom eterycznym, takim jak apigenina, mentol, mirystycyna i inne, ekstrakty z perilli křewiastej wykorzystywane są we współczesnym perfumiarstwie i przemyśle kosmetycznym.

Wysoka zawartość wielonienasyconych kwasów tłuszczowych w różnych częściach perilli pomaga obniżyć poziom niekorzystnego LDL cholesterolu i trójglicerydów, wspierając profilaktykę chorób sercowo-naczyniowych. Może też opóźniać powikłania miażdżycy i schorzeń związanych z zaburzeniami krążenia. Wstępne raporty prekliniczne sugerują, że substancje zawarte w perilli mogą łagodzić objawy depresji i lęku.

Badania wykazały działanie antyoksydacyjne ekstraktu z liści perilli oraz jej flawonoidów i antocyjanów. Zarówno w badaniach in vitro, jak i in vivo potwierdzono immunomodulacyjny efekt polegający na redukcji poziomu cytokin (zwłaszcza TNF), uczestniczących w procesie alergicznym. Polifenole i flawonoidy neutralizują wolne rodniki dzięki obecności grup hydroksylowych, a także tworzą chelaty w obecności metali ciężkich, co pomaga usuwać szkodliwe jony z organizmu.

Flawonoidy odpowiadają za antyoksydacyjną aktywność zioła i mogą zapobiegać stresowi oksydacyjnemu – jednemu z kluczowych mechanizmów zapobiegających nowotworom. Wpływają na regulację dróg sygnałowych związanych z rozwojem nowotworów, modulują metabolizm hormonów, hamują onkogeny, stymulują układ odpornościowy i wspierają naprawę DNA. Znaczącymi przedstawicielami antyoksydacyjnych antocyjanów perilli są malonylshisonina i shisonina.

Główne wskazania do stosowania perilli křewiastej to mokry, produktywny kaszel oraz astma. Substancje obecne w roślinie wykazują działanie przeciwalergiczne. Dodatkowo wykryto obecność kwasu alfa-linolenowego, który potęguje ten efekt. Inne związki (m.in. alfa-pinen, apigenina, beta-sitosterol, kariofilen, mirystycyna, fenylopropanoid) prawdopodobnie również uczestniczą w przeciwalergicznych i przeciwzapalnych procesach, co otwiera możliwości stosowania perilli w terapii astmy, alergii sezonowej (zalecana 3-miesięczna kuracja) oraz przewlekłego zapalenia oskrzeli. W jednym z badań klinicznych ekstrakt z perilli istotnie zmniejszał objawy astmy i poprawiał funkcjonowanie układu oddechowego. Perilla wspiera terapię antyalergiczną i przeciwastmatyczną.

W liściach odkryto aż 9 różnych triterpenowych kwasów (m.in. kwas ursolowy, korozolowy, epikorozolowy, pomolowy, tormentowy, hyptedienowy, oleanolowy, augustynowy i epimaslinowy), które w modelu zwierzęcym wykazały znaczący efekt przeciwzapalny. Inne substancje obecne w perilli mogą wspierać działanie przeciwnowotworowe, profilaktykę chorób sercowo-naczyniowych, chorób reumatycznych oraz nowotworów.

Tradycja ludowa

Perilla zajmuje ważne miejsce w tradycyjnej medycynie chińskiej – samodzielnie lub w połączeniu z innymi ziołami. W medycynie ludowej wykorzystuje się ją do leczenia i profilaktyki stanów wiążących się z suchością (zwiększa potliwość), łagodzi skurcze i wspiera pracę przewodu pokarmowego oraz dróg oddechowych.

Składniki aktywne

Perilla zawiera różnorodne substancje aktywne (w zależności od metody ekstrakcji i analizy): luteolina, apigenina, skutelaryna, alfa-pinen, isoegomaketon, perilla-keton, safrol, kwercetyna, katechina, beta-sitosterol, beta-karoten, cytral, elemicyna, limonen, linalol, kariofilen, mirystycyna, mentol, perillen, fenylopropanoid, perillal, dillapiol, kwas rozmarynowy, askorbinowy, alfa-kumarynowy, benzoesowy, cynamonowy, protokatechinowy, kawowy. Liście i nasiona mają wysoką zawartość wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, szczególnie ok. 60% kwasu alfa-linolenowego, 15% linolowego i oleinowego, a także lignanów, lignin i antocyjanów (np. malonylshisonina, shisonina).

Zalecane dawkowanie

Nie ma jednoznacznych zaleceń odnośnie do dawki perilli křewiastej uznanych przez medycynę konwencjonalną czy alternatywną. Jedno z badań opisuje stosowanie 50–200 mg ekstraktu z liści perilli w leczeniu astmy i przewlekłego zapalenia oskrzeli. Jeśli używasz gotowej lub domowej nalewki, typowa dawka to ok. 20 kropli 3 razy na dobę, co daje w przybliżeniu 600–800 mg ekstraktu na dzień.