Przywrotnik pospolity – Alchemilla vulgaris

Opis szczegółowy

Przywrotnik pospolity to wyjątkowe zioło, cenione zwłaszcza przez kobiety i wspomagające zdrowie układu rozrodczego. Panie doceniają jego właściwości od okresu dojrzewania aż po menopauzę.

Informacje botaniczne

Przywrotnik pospolity to bylina wieloletnia z krótką łodygą dorastającą do 40 cm wysokości, a w wyższych partiach gór – nawet wyżej. Liście przywrotnika są 7–11-klapowe, pokryte włoskami, o zaokrąglonym kształcie. Na początku okresu wegetacji rozwijają się stopniowo, przypominając wachlarz. Jeden z ludowych nazw pochodzi właśnie od kształtu liścia – „gęsia stopka”. W centrum liścia, szczególnie o poranku, często można znaleźć charakterystyczną kroplę rosy, która dawniej uznawana była za magiczną: miała pomagać odnaleźć kamień filozoficzny przemieniający metale w złoto. Z „niebiańskiej rosy” przygotowywano też magiczne wody rytualne. Kwiaty przywrotnika mają żółtawozieloną barwę i kwitną od maja do września.

Pochodzenie i występowanie

Przywrotnik pospolity, czyli Alchemilla vulgaris, występuje na wszystkich kontynentach. Od najdawniejszych czasów zioło to było poświęcone Matce Boskiej – w tradycji chrześcijańskiej wierzono, że kształt liści przypomina jej płaszcz. Spód liści jest błyszczący. Przywrotnik spotykany jest w całej Europie, Wielkiej Brytanii, na Grenlandii i w północno-wschodniej Ameryce. Współcześnie zyskuje na popularności i odzyskuje należne miejsce w fitoterapii.

Zastosowanie / dawkowanie

Przywrotnik znany jest przede wszystkim dzięki swoim korzystnym właściwościom dla kobiet i układu rozrodczego. Napar z przywrotnika pomaga w wielu dolegliwościach związanych z genitaliami kobiecymi.

Często stosowany jest jako zioło wspierające płodność. Używa się go także do regulacji cyklu miesiączkowego, co docenią kobiety starające się o dziecko, pozwala bowiem lepiej wyliczyć dni płodne. Dodatkowo, przywrotnik sprzyja wzrostowi błony śluzowej macicy oraz wzmacnia mięśnie macicy. Wszystkie przyszłe mamy powinny zwrócić uwagę na tę roślinę – może ona zwiększyć szansę na poczęcie. Na płodność napar z przywrotnika zaleca się pić w pierwszej części cyklu – aż do owulacji. Kwestia stosowania przywrotnika w ciąży jest dyskusyjna. Niektórzy zalecają picie naparów przez całą ciążę, jako że zioło wzmacnia macicę i działa rozkurczowo na mięśnie, co może przeciwdziałać przedwczesnym skurczom. Inni zalecają ostrożność z powodu obecności garbników, które ściągając błony śluzowe, mogą wręcz przyspieszyć skurcze. Polecamy regularne stosowanie przed poczęciem (wzmacnia macicę, zmniejsza ryzyko poronień oraz wspiera przyrost błony śluzowej), w ostatnim miesiącu ciąży oraz po porodzie. Przywrotnik wspomaga regenerację i wzmocnienie macicy oraz pomaga w jej obkurczeniu. Po porodzie stosuje się go również w celu zatrzymania krwawienia i przyspieszenia gojenia ran.

Przywrotnik to zioło, z którego mogą korzystać kobiety od okresu dojrzewania aż po menopauzę. Łagodzi zaburzenia miesiączkowania, bóle menstruacyjne i obfite krwawienia, a także wspiera kondycję psychiczną. U dziewcząt i kobiet z nieregularnym cyklem pomaga wywołać opóźniony okres i uregulować go. W czasie menopauzy korzystnie wpływa zwłaszcza na psychikę. Stosuje się go też przy stanach zapalnych podbrzusza, jajników oraz upławach.

Przywrotnik nie jest zarezerwowany wyłącznie dla kobiet. Wspomaga walkę z anemią. Kąpiele z przywrotnikiem polecane są dla wzmocnienia mięśni i kończyn u osłabionych dzieci (do kąpieli dodaje się ok. 200 g ziela). Skład rośliny sprzyja trawieniu, polecany jest też przy zaniedbanych wrzodach, ropiejących ranach, obrzękach, wzmocnieniu serca i w stanach gorączkowych. Nasi przodkowie wykorzystywali przywrotnik przy przepuklinach i dzięki właściwościom rozkurczowym także przy epilepsji. Zioło było również stosowane wspomagająco w stwardnieniu rozsianym.

Substancje czynne

Główne składniki aktywne zawarte w przywrotniku to garbniki (do 8%) oraz gorczyce – korzystnie wpływają na trawienie i poprawiają wydzielanie soków żołądkowych. Występują tu także olejki eteryczne i glikozydy.

Tradycyjne dawkowanie

Napar z przywrotnika: pełną łyżkę ziela zalać 250 ml wrzątku i pozostawić do krótkiego parzenia. Pić 1–4 razy dziennie po szklance (250 ml).

Uwaga: Niektóre źródła nie zalecają spożywania preparatów z przywrotnika w trakcie ciąży.