Shilajit mumio – Asphaltum punjabinum

Opis szczegółowy

Shilajit mumio to legendarna substancja mineralno-organiczna, od wieków wykorzystywana w medycynie ludowej i ajurwedzie dla wzmocnienia organizmu oraz zachowania witalności.

Informacje botaniczne

Mumio po oczyszczeniu to gęsta, jednorodna, lepkawa i błyszcząca substancja o konsystencji przypominającej smołę bądź asfalt. Jej kolor waha się od białego po ciemnobrązowy, a zapach jest charakterystyczny. Specyficzna masa wynosi 2–2,5 g/cm³, roztwór o stężeniu 0,05% ma pH w okolicach 6,7–7,0 (przechowywane traci wilgoć i lekko twardnieje). Temperatura topnienia to ok. 80 °C. Mumio łatwo rozpuszcza się w wodzie, słabo natomiast w 95% alkoholu i eterze.

Pochodzenie i występowanie

Pochodzenie shilajit mumio nadal stanowi przedmiot spekulacji – nie jest jasne, czy ma ono genezę organiczną, nieorganiczną, czy mieszaną. Wszystkie źródła są zgodne co do tego, że powstaje przez odkładanie się materiału w szczelinach i jaskiniach wysokogórskich. Przez stulecia mumio stosowane było przez mieszkańców Kaukazu, Ałtaju, Tybetu i gór Azji Środkowej. Współcześnie najwyższej jakości shilajit pochodzi z Kirgistanu, występuje również w Indiach, Chinach, Pakistanie, Rosji i Tybecie.

Zastosowanie / dawkowanie

Według tradycji mumio zostało odkryte dzięki obserwacji zwierząt, które liząc lub żując tę substancję szybciej dochodziły do zdrowia. Z tego powodu od wieków cieszy się ogromnym zainteresowaniem wśród ludzi. Liczne badania naukowe prowadzone w Rosji, Indiach i Europie wskazują na szerokie spektrum działania tej substancji. Shilajit mumio jest badane jako środek wspierający zdrowie stawów i kości, szczególnie u kobiet po menopauzie. Może łagodzić wahania nastroju, zmniejszać stres i osłabienie, przyspieszać gojenie się kości i ran oraz wspierać prawidłowe funkcje umysłowe i poznawcze.

Medycyna ludowa Kirgistanu poleca shilajit mumio w licznych przypadłościach, m.in. w zaburzeniach trawienia i utrzymania równowagi metabolicznej w gospodarce węglowodanów i lipidów. Uważa się, że działa antyoksydacyjnie, wspiera odporność i pomaga w walce z wolnymi rodnikami. W medycynie Uzbekistanu stosuje się go dla wzmocnienia układu krwionośnego i całego organizmu, wspomagania pracy wątroby, żołądka, przy astmie, cukrzycy czy migrenach. Według tradycji może być pomocny w przypadku stwardnienia rozsianego, zapaleń mózgu, epilepsji, histerii i różnego rodzaju neuropatii. Shilajit mumio uznaje się za naturalny środek regenerujący, harmonizujący i wzmacniający cały organizm. Pobudza układ płciowy, wspiera zrastanie kości i przyspiesza proces gojenia ran.

Substancje czynne mają wpływ uspokajający i wspierający metabolizm; mogą regulować poziom elektrolitów, łagodzić ból, poprawiać apetyt, sprzyjać lepszemu gojeniu złamań i ran czy zmniejszać czas zasypiania. Jako adaptogen shilajit mumio pomaga organizmowi dostosować się do niekorzystnych warunków, ułatwia powrót do równowagi, wzmacnia i regeneruje tam, gdzie to potrzebne.

Ajurweda docenia shilajit mumio jako znakomity antyoksydant, środek przeciwzapalny i poprawiający odporność, siłę oraz wytrzymałość organizmu, wzmacniający potencję, poprawiający pamięć i funkcje poznawcze. Medycyna ludowa opisuje także pozytywny wpływ na działanie układu wydalniczego oraz wspiera prawidłowe funkcjonowanie dróg moczowych.

Europejska Agencja ds. Żywności potwierdza, że regularne stosowanie mumio może korzystnie wpływać na prawidłowe trawienie, metabolizm, masę ciała, funkcje rozrodcze, komfort menstruacyjny, zdrowie stawów i kości czy odporność organizmu. Ponadto badania sugerują, że regularne stosowanie shilajitu może nieznacznie obniżać poziom cukru we krwi u osób z hiperglikemią. Zaleca się jego stosowanie jako wsparcia dla osób starszych, rekonwalescentów oraz osób narażonych na stres oksydacyjny i stany zapalne.

Nie zaleca się stosowania u dzieci poniżej 3 roku życia. Mumio nie wykazuje działania uzależniającego, jest zazwyczaj bezpieczne dla osób dorosłych i dzieci powyżej 3 lat, z zastrzeżeniem dla osób z dną moczanową, reumatyzmem czy przyjmujących niektóre leki przeciwcukrzycowe (metformina, glibenklamid) – w tych przypadkach konieczna jest konsultacja z lekarzem.

Substancje czynne

Shilajit mumio zawiera bogactwo aktywnych składników – m.in. aż 17 aminokwasów (arginina, asparagina, walina, glicyna, histydyna, alanina, prolina, tyrozyna, fenyloalanina, seryna, lizyna, treonina, leucyna, glutamina, izoleucyna, metionina, cysteina), niemal komplet witamin z grupy B, prowitaminę D, makroelementy (potas, wapń, magnez, sód, fosfor), liczne mikroelementy (cynk, selen, żelazo, kobalt, miedź, molibden, mangan i inne) oraz kwasy organiczne (benzoesowy, hipurowy, tłuszczowe, ichtiol, triterpeny, kwasy fulwowe, dibenzo-alfa-pirony i huminowe).

Tradycyjne dawkowanie

Postać handlowa shilajitu mumio to najczęściej proszek lub pasta. Zalecana dawka profilaktyczna dla osoby dorosłej to 200 mg proszku rozpuszczonego w 200 ml wody 2 razy dziennie (minimum 30 minut przed posiłkiem), po tygodniu można zwiększyć dawkę do 400 mg 2 razy dziennie, maksymalna dawka dzienna to 500 mg 2 razy na dobę. Dzieci 3–4 lata: 1/4 porcji dorosłego dziennie; dzieci 4–10 lat: 1/2 porcji dorosłego. Kuracja nie powinna trwać dłużej niż 3 tygodnie (lub 10–30 dni), po czym zaleca się przerwę na tyle samo czasu, jak długo trwało stosowanie. Kuracje można powtarzać 3–4 razy w roku. Mumio można rozpuszczać w wodzie, sokach, herbacie z miodem lub mleku. Zewnętrznie stosuje się rozpuszczone w wodzie lub alkoholu – do smarowania skóry. W przypadkach złamań, stłuczeń i oparzeń stosuje się 0,2–0,5 g dziennie przez 25 dni, po czym następuje 10 dni przerwy. Dla chorych na cukrzycę zaleca się 0,2 g dwa razy dziennie przez 10 dni, po czym 5 dni przerwy. W alergiach, stanach zapalnych i katarze można stosować 0,2–0,3 g mumio przez 25 dni, tym samym roztworem można płukać gardło i przemywać zatoki.